MPSC Information in Marathi: एमपीएससी ही महाराष्ट्र सरकार द्वारे घेण्यात येणारी एक सिव्हिल सर्विस परीक्षा आहे. MPSC परीक्षेतुन विविध सरकारी अधिकाऱ्यांची भरती केली जाते. राज्याचा कारभार चालवण्यासाठी जे अधिकारी असतात जसे उप-जिल्हाधिकारी, तहसीलदार, उप मुख्य कार्यकारी अधिकारी, ई अधिकाऱ्यांची भरती MPSC परिक्षेमार्फत केली जाते. या परीक्षेसाठी राज्यभरातील लाखो विद्यार्थी तयारी करत असतात व दरवर्षी एमपीएससी परीक्षा देतात.
आपण अवती भोवती कोठेतरी MPSC बद्दल ऐकलेच असेल, (MPSC Information in Marathi) कारण आपल्या मित्रांमध्ये, किंवा कोणी नातेवाईक MPSC ची तयारी करत असेल किंवा कोणी MPSC परीक्षा दिली असेल. महाराष्ट्र राज्यात सरकारी नोकरी मिळवण्यासाठी जास्तीत जास्त विद्यार्थी एमपीएससीकडे वळतात. एमपीएससी मधून २७ प्रकारचे सरकारी अधिकाऱ्यांची पदे भरली जातात. आज आपण हा लेख वाचण्यासाठी आला आहात म्हणजे आपल्यालाही MPSC मध्ये रुची आहे.
एमपीएससी (MPSC) परीक्षेची संपूर्ण माहिती (MPSC Information in Marathi)
येथे या लेखात मी एमपीएससी बद्दल ची सर्व बेसिक माहिती, MPSC Information in Marathi देण्याचा प्रयत्न केला आहे. एमपीएससी परीक्षेत बसण्यासाठी पात्रता, परीक्षेचे स्वरूप, अशी मूलभूत माहिती या लेखात खाली दिलेली आहे. MPSC Exam बद्दल संपूर्ण माहिती (MPSC Information in Marathi) मिळवण्यासाठी हा लेख संपूर्ण वाचावा अशी विनंती! तर चला जास्त वेळ न लावता आपला पहिला मुद्दा म्हणजे “एमपीएससी म्हणजे काय” हे पाहुयात.
एमपीएससी म्हणजे काय? (MPSC in Marathi)
एमपीएससी म्हणजे “महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग” किंवा सोप्या शब्दांत “राज्यसेवा” असेही म्हणतात. एमपीएससी ही एक राज्य सरकारची स्वतंत्र संस्था आहे. ही संस्था विविध सरकारी पदांसाठी भरती प्रक्रिया राबवते. महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाच्या मार्फत घेण्यात येणारी MPSC ही एक परीक्षा आहे. MPSC परीक्षेतून २७ प्रकारच्या पदांची भरती केली जाते. महाराष्ट्रात घेतल्या जाणाऱ्या सर्वात कठीण परीक्षांमध्ये ही परीक्षा येते. MPSC Full Form हा “Maharashtra Public Service Commission” असा होतो.
MPSC Information in Marathi एमपीएससी मुख्यालय मुंबई मध्ये आहे. महाराष्ट्र राज्याचा कारभार चालवणाऱ्या महत्वाच्या पदांची भरती करण्यासाठी या संस्थेची स्थापना केलेली आहे. एमपीएससी परीक्षा तीन टप्प्यात घेतली जाते, पूर्व परीक्षा, मुख्य परीक्षा, आणि मुलाखत. या परिक्षेमार्फत भरली जाणारी गट-अ व गट-ब ची मिळून एकूण २७ पदे आहेत. महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग पूर्णपणे राज्य सरकारच्या अधिपत्याखाली असतो, (MPSC Information in Marathi) केंद्र सरकार यामध्ये हस्तक्षेप करू शकत नाही.
एमपीएससी चा इतिहास (History of MPSC in Marathi)
महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाची स्थापना भारतीय राज्यघटनेत करण्यात आलेली आहे. भारतीय राज्यघटना अनुछेद ३१५ अन्वये महाराष्ट्र राज्यातील गट-अ व गट-ब नागरी सेवक निवडण्यासाठी महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग स्थापन करण्यात आले. उमेदवाराच्या गुणवत्तेनुसार योग्य ते पद प्रदान करण्याचे महाराष्ट्र लोकसेवा आयोगाचे कर्तव्य आहे.
लोकसेवा आयोगाचे मुख्य कार्यालय महाराष्ट्र राज्याची राजधानी मुंबई येथे आहे. लोकसेवा आयोग विविध सरकारी पदांसाठी योग्य उमेदवार उपलब्ध करून सरकारचे कामकाज सुरळीत पार पडण्यास मदत करते. लोकसेवा आयोग दरवर्षी परीक्षा आयोजित करून उमेदवार भरती करते.
एमपीएससी पात्रता (MPSC Exam Eligibility)
एमपीएससी राज्यसेवा भरती साठी अर्ज करण्यापूर्वी उमेदवारांनी परीक्षेसाठी ची पात्रता तपासणे आवश्यक आहे. लोकसेवा आयोगाने विविध घटकांचा विचार करून ही पात्रता निर्धारित केलेली आहे. अर्ज प्रक्रिया साठी उमेदवाराकडे आवश्यक कागदपत्रे असणे आवश्यक आहे. MPSC Exam Eligibility खाली आपण पाहणार आहोत.
१) शिक्षण – MPSC Educational Eligibility
उमेदवाराला मराठी बोलता व लिहता येणे आवश्यक असते. उमेदवाराकडे मान्यताप्राप्त विद्यालयाची पदवी असावी. पदवी कोणत्याही शाखेतून असली तरी चालते. Graduation च्या शेवटच्या वर्षात असलेले उमेदवारही MPSC पूर्व परीक्षा देऊ शकतात व Graduation पूर्ण झाल्यावर मुख्य परीक्षा देऊ शकतात.
२) वयोमर्यादा – MPSC Age Limit
MPSC साठी अर्ज करण्यापूर्वी उमेदवाराने वय मर्यादा तपासणे आवश्यक आहे. एमपीएससी साठी उमेदवाराचे वय कमीत कमी १९ व जास्तीत जास्त ३८ असावे लागते. उमेदवाराच्या कॅटेगरी नुसार वयोमर्यादेत सवलती देण्यात आलेल्या आहेत.
अपंग व्यक्ती असेल तर तो वयाच्या ४५ वर्षापर्यंत परीक्षा देऊ शकतो.
| Category | Number of Attempts |
| Open | 6 |
| SC/ST | Unlimited (वयाच्या मर्यादे पर्यंत) |
| OBC | 9 |
३) राष्ट्रीयत्व – MPSC Nationality
MPSC परीक्षेसाठी अर्ज करण्यासाठी उमेदवार भारतीय नागरिक असावा. बाहेरील देशातील नागरीक भारतीय राहत असतील तर ते ही परीक्षा देऊ शकतात त्यासाठी Eligibility वेगळी असते ती MPSC च्या वेबसाईटवर उपलब्ध आहे.
एमपीएससी आयोजित विविध परीक्षा (Different Exams Conducted By MPSC)
आपण वरतीही पाहिले आहे की MPSC ही राज्य सरकारची एक संस्था आहे. MPSC द्वारे राज्यस्तरीय सिव्हिल परिक्षेसोबत दुसऱ्याही परीक्षा घेतल्या जातात. त्या खालीलप्रमाणे-
- 1) State Service Examination
- 2) Maharashtra Forest Service Examination
- 3) Maharashtra Agricultural Service Examination
- 4) Police Sub-Inspector Examination
- 5) Tax Assistant Examination
- 6) Assistant Motor Vehicle Inspector Exam
यासोबतच अजूनही काही परीक्षा आहेत ज्या एमपीएससी द्वारे घेतल्या जातात. यासोबतच अन्य काही सरकारी सेवांसाठीही महाराष्ट्र लोकसेवा आयोग परीक्षा घेते.
एमपीएससी परीक्षा स्वरूप (MPSC Exam Pattern)
MPSC Exam ची तयारी करण्यास सुरुवात करणार असाल तर Exam चे स्वरूप कसे असते हे माहीत असायला हवे. MPSC Exam चे स्वरूप UPSC Exam प्रमाणेच असते, म्हणजे MPSC ची भरती प्रक्रिया तीन टप्प्यात पार पडते. तर चला तिन्ही टप्प्यांची माहिती (MPSC Information in Marathi) घेऊयात.
१) एमपीएससी पूर्व परीक्षा – MPSC Prelims Exam Pattern
मुख्य परीक्षणासाठी पात्र होण्याकरिता उमेदवाराला पूर्व परीक्षा पास करावी लागते. पूर्व परीक्षा देण्यासाठी पदवी पूर्ण असण्याची आवश्यकता नाही, पदवी च्या शेवटच्या वर्षातही पूर्व परीक्षा देता येते. पूर्व परीक्षेचे गुण फक्त मुख्य परीक्षेची पात्रता ठरवण्यासाठी उपयोगी असतात बाकी कोठेही त्यांचा उपयोग होत नाही. पूर्व परीक्षेचे स्वरूप लोकसेवा आयोगाने निर्धारित केलेले आहे ते खालीलप्रमाणे-
| पेपर क्रमांक | प्रश्न संख्या | एकूण गुण | पेपर कालावधी |
| पेपर १ | १०० | २०० | २ तास |
| पेपर २ | ८० | २०० | २ तास |
२) एमपीएससी मुख्य परीक्षा – MPSC Mains Exam Pattern
पूर्व परीक्षेत पास झालेला उमेदवार मुख्य परीक्षेसाठी पात्र असतो. मुख्य परीक्षा ही खूप महत्त्वाची असते. ही परीक्षा देण्यासाठी उमेदवार पूर्व परीक्षा पास असावा लागतो व उमेदवाराकडे पदवी चे प्रमाणपत्र असावे लागते. मुख्य परीक्षेचे गुण उमेदवाराला पदवी देताना ग्राह्य धरले जातात, त्यामुळे ही खूप महत्त्वाची मानली जाते.लोकसेवा आयोगाकडून देण्यात आलेले मुख्य परीक्षेचे स्वरूप खालीप्रमाणे-
| पेपर क्रमांक | विषय | एकूण गुण | कालावधी |
| पेपर १ | मराठी आणि इंग्लिश | १०० | ३ तास |
| पेपर २ | मराठी आणि इंग्लिश | १०० | १ तास |
| पेपर ३ | सामान्य अध्ययन-१ | १५० | २ तास |
| पेपर ४ | सामान्य अध्ययन-२ | १५० | २ तास |
| पेपर ५ | सामान्य अध्ययन-३ | १५० | २ तास |
| पेपर ६ | सामान्य अध्ययन-४ | १५० | २ तास |
| एकूण | ८०० |
३) एमपीएससी मुलाखत – MPSC Interview Pattern
मुख्य परीक्षा पास झालेल्या उमेदवारांची मुलाखतसाठी निवड केली जाते. मुख्य परीक्षा आणि मुलाखतीचे मार्क्स ग्राह्य धरले जातात. उमेदवाराला पदवी देतानाही मुलाखतीचे मार्क्स ग्राह्य धरले जातात. एमपीएससी द्वारे घेतली जाणारी ही मुलाखत १०० गुणांची असते. यात पास होणारा उमेदवार MPSC उत्तीर्ण मानला जातो व सरकारी नोकरीसाठी पात्र असतो.
उमेदवाराला या तीनही पायऱ्या पूर्ण कराव्या लागतात. (MPSC Information in Marathi) उमेदवार जर कोणत्याही परीक्षेमध्ये नापास झाला तर त्याला परत पहिल्यापासून म्हणजे पूर्व परिक्षेपासून सुरू करावे लागते.
दरवर्षी लाखो मुले ही परीक्षा देतात व यातून या पदांसाठी उमेदवार निवडले जातात. एमपीएससी मार्फत दोन प्रकारच्या सेवांची भरती केली जाते, गट-अ व गट-ब. त्याची नावे खालीलप्रमाणे-
| गट-अ | |
| Deputy Collector | उपजिल्हाधिकारी |
| Deputy Superintendent of Police (DySP) | पोलीस उपअधीक्षक |
| Assistant Commissioner of Police (ACP) | सहाय्यक पोलीस आयुक्त |
| Sub-registrar Cooperative Societies | उपनिबंधक सहकारी संस्था |
| Deputy Chief Executive Officer | उपमुख्य कार्यकारी अधिकारी |
| Block Development Officer (BDO) | ब्लॉक विकास अधिकारी |
| Tahsildar | तहसीलदार |
| Assistant Regional Transport Officer (ARTO) | सहाय्यक प्रादेशिक परिवहन अधिकारी |
| Chief Officer (Nagarpalika) | मुख्याधिकारी (नगरपालिका) |
| Assistant Commissioner of Sales Tax | सहाय्यक विक्रीकर आयुक्त |
| गट-ब | |
| Taluka Inspector of Land Records (TILR) | तालुका निरीक्षक भूमी अभिलेख |
| Naib Tahsildar | नायब तहसीलदार |
निष्कर्ष
MPSC Information in Marathi, एमपीएससी ची संपूर्ण माहिती आता आपल्याला समजली असेल. मला वाटते कि आता आपल्याला कोणत्याही दुसऱ्या वेबसाईट वर जाण्याची आवश्यकता राहिलेली नाही, एमपीएससी बद्दल विस्तारित माहिती हि मी आपल्याला दिलेली आहे.
MPSC Information in Marathi आजच्या लेख संबंधित काहीही शंका असेल तर मला कॉमेंट करून नक्की विचारा व लेख कसा वाटला हे हि कमेंट मध्ये सांगा. एमपीएससी ची माहिती आपल्याला कशी वाटली हे आम्हाला कॉमेंट करून नक्की कळवा आणि या पोस्टमध्ये नवीन काही माहिती (MPSC Information in Marathi) मिळाली असेल तर या पोस्ट ला मित्रांसोबत नक्की शेअर करा.
सर आपण एमपीएससी बद्दल चांगली माहिती दिली त्याबद्दल धन्यवाद
Sir aapn Prilims examla pn attempt 6/9 vela ch deu shkto Kay?????
हो
Mpsc cha Navin pepar pettern kasa aahi
Nice
विषय कसे निवडायचे
Sir mpsc chi mahiti dilit pn add kdhi yete te pn sanga sir
Nice sir ji
Good information about mpsc.
Love you Sir
Sir mazi age 33 zali aahe ( Sc)mi kiti varsha paryant exam deu shkto
सर खूप छान माहिती दिली थँक्यू आभारी आहे.
पुण्यामध्ये एमपीएससी क्लासेस चे नंबर असतील तर द्या.
Sc cast sathi age limit kay aahe?
छान माहिती दिलीत, धन्यवाद
Thanks for the information
आर्मी मधे असलेल्या साठी काय कोटा आहे, आनी वय मर्यादा काय आहे
Thanks sir for the information
Thank You Sir
Is there any criteria for BAMS camdidates
Thank you. Dileli mahiti khup mahatvapurn hoti. Savistar samjun ghenyat madat milali. Khup Dhanyawad aaple.
Hey, to be honest, I just loved what you wrote in this post. While it is true that there are undreds of posts on this same topic but yours is certainly unique. The unique approach taken by the writer is probably the main reason I shared this post on both my Facebook and Twitter pages. As expected, people are reading it and giving me all sorts of positive feedback.
https://thestudycafe.com/mpsc-full-form/
माहिती खूप छान विस्तारित पणे दिली आहे. अशीच माहिती लोकांपर्यंत पोहनचली पाहिजे आपला आभारी आहे.
धन्यवाद
छान वाटली माहिती.पण उप-जिल्हाधिकारी किंवा इतर पदासाठी निवड कशी असते? एमपीएससी परीक्षा पास झाल्यावर पद कुठलं हवं ते कोण ठरवतं आणि कसं?
पद हे परीक्षेत मिळालेल्या rank नुसार ठरते. Rank, परीक्षेत मिळालेल्या एकूण मार्क नुसार ठरते.
एमपीएससी परीक्षा कुठे होते
नमस्कार, तुम्ही दिलेली माहिती खूपच छान आहे.
पण मला असं विचारायचे होतें की, माज कॉमर ग्रॅज्गुगुएशन्न झालं अभे आहे आणि पोस्ट graduate पण आहे तर मी गटअ पेपर द्यावे की पेपर ब. आणि फॉर्म कधी निघतील हे कसे कळेल?
खूप छान माहिती दिली सर आपण याचे प्रवेश प्रक्रिया कधीपासून सुरू होते हे मला कळू शकेल का. आणि अनुसूचित जाती साठी किती वयाची अट आहे ते पण सांगा
Kiti age mantat
सर खूप छान पद्धतीने एमपीएससी ची माहिती दिलात तुम्ही
Hello sir
मला MPSC books ची list पाठवा
MPSC मधुन PSI ची books वेगळी असतात काय
एमपीएससी परीक्षेची तयारी करण्यासाठी पुस्तके कोणती? ती कोठे मिळतील?
12 वी झाल्यानंतर पण आपण एमपीएससी ची निवड करू शकतो का…?
धन्यवाद सर आपण खूप चांगल्या पद्धतीने माहिती दिल्या.
Thank you so much sir
खूप छान आणि सोप्या भाषेत माहिती मिळाली
Open madhun keleli graduation chi degree exam sathi valied aste ka
Sir पेपर लेखी स्वरुपात आहे का MCQ टाइप
MCQ
Thank you sir, thank you so much
Sir tumhi khup chan mahiti dili tya bdl dhanyavad. Pn mla ek kdu shkel ka mpsc parikshe chi pustak konti lagtat. aani mpsc pariksha kuthe hote. Aani mpsc che form kadhi nightat mpsc chi kasha prakare tayari karaychi….
Very good information sir , thank you so much sir .
Mpsc syalbbus change zala का होनार आहे का theroy आहे का ऑब्जेक्ट q 2023 ला कोन त्या month aasel exam
very Good Information sir
सर, कोणत्या पदासाठी शारीरिक पात्रता लागते व कोणत्या पदासाठी लागत नाही या बद्दल माहिती सांगा.
Sir mpsc exam sathi document ky ky lagtat
Very important information sir thank you. Sir open category sathi pn age limit 38 ch aahe ka
Mpsc देत असताना किंवा mpsc साठी जात पडताळणी प्रमाणपत्र आवश्यक आहे का ?
Sir apan information khup chan paddhatine samjavun sangitlat so thanks to you.
Question paper कोणत्या माध्यमात असतो
Last year kiti takevari lagte?
Mpsc exam kute dyavi lagel?
Sir
Subject kon kon te astat
Exact syllabus sangu shakta ka tumhi
Mpsc madhe kon konte vishay abhyasayche astat
Nice information
Khup chhan mahiti dili ahe sir
Mpsc Bharti dar varshi hote ka ?
hoy
Exam detais
Thanks for you
सर छान माहिती मिळाली,
Thanks
नवीन पॅटर्न विषयी pls माहिती मिळेल का?
अतिशय उत्तम आणि चांगल्या प्रकारे मार्गदर्शन…
Very nice
Mpsc Sathi classes important ahet ka ?ani paper pattern kasa asto ?
maje education distance education madhun jhale ahe .. 12th na karta me distance education madhun BA kele ahe . university sndt . tr me MPSC karu sakte ka .. please mala sanga
जर माझा 15 विला एक विषय गेला असेल आणि तो मी clear केला असेल तर मला mpsc देता येऊ शकते का? की mpsc नाही देता येणार plz सांगा sir
Good information
Thx sir