क्षेत्रफळाच्या दृष्टीने भारत हा जगातील सात क्रमांकाचा सर्वात मोठा देश आहे. आशिया खंडात असलेल्या या देशाची लोकसंख्या 2011 च्या जनगणनेनुसार भारताची लोकसंख्या 121 करोड आहे, जी जगात दोन नंबर च्या स्थानावर आहे. भारत हा खूप मोठा देश आहे, सरकारच्या दृष्टीने एकच विस्तृत भारत चालवणे शक्य नाही, त्यासाठी भारताला विविध राज्यात विभाजले आहे.
(State and Capital in Marathi) भारतात एकूण 28 घटक राज्य आणि 8 केंद्रशासित प्रदेश आहेत. इतिहासात इंग्रजांनी भारतात प्रांतांची निर्मिती केली होती, परंतु भारत स्वातंत्र्य झाल्यावर यामध्ये खूप बदल करण्यात आले. आजच्या या लेखात आपण भारतातील 28 घटक राज्य, त्यांच्या राजधान्या State and Capital in Marathi पाहणार आहोत.
भारतातील 28 राज्य व राजधानी (State and Capital in Marathi)
आताच्या स्थितीत भारतात एकूण 28 घटक राज्य आहेत आणि 8 केंद्रशासित प्रदेश आहेत. 10 डिसेंबर 1953 रोजी फाजल अली यांच्या नेतृत्वाखाली भाषावार प्रांतरचना आयोगाची स्थापना करण्यात आली. या आयोगानुसार सुरुवातीला 14 राज्य आणि 6 केंद्रशासित प्रदेश निर्माण केले गेले होते. कालांतराने त्यात बदल होऊन आत्ता 28 राज्य आहेत, ते खालीलप्रमाणे-
क्रमांक | राज्य | राजधानी | स्थापना |
1 | आंध्र प्रदेश | अमरावती | १ ऑक्टो. १९५३ |
2 | आसाम | गुवाघाटी | १ नोव्हें. १९५६ |
3 | बिहार | पाटणा | १ नोव्हें. १९५६ |
4 | कर्नाटक | बेंगलोर | १ नोव्हें. १९५६ |
5 | केरळ | तिरुवनंतपूरम | १ नोव्हें. १९५६ |
6 | मध्य प्रदेश | भोपाळ | १ नोव्हें. १९५६ |
7 | ओडिसा | भुवनेश्वर | १ नोव्हें. १९५६ |
8 | राजस्थान | जयपूर | १ नोव्हें. १९५६ |
9 | तामिळनाडू | चेन्नई | १ नोव्हें. १९५६ |
10 | उत्तर प्रदेश | लखनऊ | १ नोव्हें. १९५६ |
11 | पश्चिम बंगाल | कोलकाता | १ नोव्हें. १९५६ |
12 | महाराष्ट्र | मुंबई | १ मे १९६० |
13 | गुजरात | गांधीनगर | १ मे १९६० |
14 | नागालँड | कोहिमा | १ डिसेंबर १९६३ |
15 | पंजाब | चंदिगढ | १ नोव्हें. १९६६ |
16 | हरियाणा | चंदिगढ | १ नोव्हें. १९६६ |
17 | हिमाचल प्रदेश | शिमला | २५ जाने. १९७१ |
18 | मेघालय | शिलॉंग | २१ जाने. १९७२ |
19 | मणिपूर | इंफाळ | २१ जाने. १९७२ |
20 | त्रिपुरा | आगरतला | २१ जाने. १९७२ |
21 | सिक्कीम | गंगटोक | २६ एप्रिल १९७५ |
22 | अरुणाचल प्रदेश | इटानगर | २० फेब्रु. १९८७ |
23 | मिझोराम | ऐझवाल | २० फेब्रु. १९८७ |
24 | गोवा | पणजी | ३० मे १९८७ |
25 | छत्तीसगड | रायपूर | १ नोव्हें. २००० |
26 | उत्तरांचल | डेहराडून | ९ नोव्हें. २००० |
27 | झारखंड | रांची | १५ नोव्हें. २००० |
28 | तेलंगणा | हैद्राबाद | २ जून २०१४ |
31 ऑक्टोबर 2019 रोजी जम्मू काश्मीर या राज्याचे विभाजन करण्यात आले. विभाजन करून जम्मू काश्मीर आणि लडाख असे दोन केंद्रशासित प्रदेश बनवण्यात आले. यामुळे भारतातील राज्यांची संख्या २९ ची २८ झाली.
आपल्याला आजचा लेख कसा वाटला आम्हाला कमेंट मध्ये नक्की कळवा.
‘भारतातील 28 राज्य व राजधानी (State and Capital in Marathi)” हा लेख आवडला असेल तर मित्रांसोबत शेअर करा.