Warning: Undefined array key "color_palette_1" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
Warning: Undefined array key "color_palette_2" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
Warning: Undefined array key "color_palette_3" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
Warning: Undefined array key "color_palette_4" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
Warning: Undefined array key "color_palette_5" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
Warning: Undefined array key "color_palette_6" in /home/gujjutak/domains/marathionline.in/public_html/wp-content/plugins/joli-table-of-contents/core/Engine/TOCBuilder.php on line 316
आपल्या भारताची अंतराळ संशोधन संस्था (ISRO) ने चंद्रयान-३ द्वारे नुकताच एक इतिहास रचला आहे, चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर यान उतरवणारा भारत हा पहिला देश बनला आहे. चंद्रयान-३ च्या या च्या यशानंतर इस्रो पुन्हा इतिहास रचण्यास सज्ज आहे. आता भारताचे Aditya L1 हे यान सूर्याच्या दिशेने निघाले आहे. चंद्रयान-३ मोहिमेच्या यशानंतर आता सर्व देशांच्या नजरा भारताच्या Aditya L1 मोहिमेवर केंद्रित झाल्या आहेत. भारताचे हे पहिले मिशन आहे जे सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी पाठवले आहे.
भारताचे Aditya L1 हे यान आज लाँच झाले आहे, त्यामुळे याबद्दल तुम्हाला सर्वाना माहिती असायला हवे. याची माहिती असणे तुम्हाला विविध परीक्षांमध्ये किंवा सामान्य ज्ञान म्हणून उपयोगी पडेल. त्यामुळे आजच्या या पोस्टद्वारे मी तुम्हाला आदित्य-L1 उपग्रह मोहीम (Aditya L1 Information in Marathi) काय आहे हे सांगणार आहोत? यासह, पोस्टद्वारे, तुम्हाला या मिशनशी संबंधित सर्व महत्त्वाच्या मुद्यांची माहिती दिली जाईल.
Aditya L1 Mission काय आहे? (Aditya L1 Information in Marathi)
Aditya L1 हे इस्रोचे सर्वात कठीण आणि भारताचे पहिले सौर मिशन आहे, जे सूर्याचा अभ्यास करण्याच्या उद्देशाने सुरू केलेले आहे. Aditya L1 अंतराळयान पृथ्वीपासून 1.5 दशलक्ष किमी अंतरावर असलेल्या Lagrangian Point-1 (L1) जवळ स्थित प्रभामंडल कक्षेभोवती ठेवले जाईल. (Aditya L1 Information in Marathi) येथे कोणतेही ग्रहण नाही त्यामुळे सूर्य सतत पाहता येईल हा एक मोठा फायदा आहे.
म्हणजेच, Aditya L1 सूर्याच्या बाह्य स्तरावर पाठवले जाईल ज्याला astrosphere (नक्षत्र) म्हणतात (जे हजारो किलोमीटरपर्यंत पसरलेले आहे आणि पृथ्वीपासून 15 लाख किलोमीटर अंतरावर आहे). ज्यामुळे सूर्यावर कोणत्याही अडचणीशिवाय लक्ष ठेवणे शक्य होईल. आदित्य L1 ही सूर्याचा अभ्यास करणारी भारतातील पहिली अंतराळ वेधशाळा असेल, ती लंबवर्तुळाकार कक्षेत प्रक्षेपित केली जाईल. हे यान अंदाजे 110 ते 127 दिवसांत L1 बिंदूवर पोहोचेल.
Aditya L1 लाँच तारीख आणि वेळ
आदित्य L1 हे 02 सप्टेंबर 2023 रोजी सकाळी 11:50 वाजता आंध्र प्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रातून ध्रुवीय उपग्रह प्रक्षेपण वाहन PSLV XL रॉकेटच्या मदतीने प्रक्षेपित केले जाईल, (Aditya L1 Information in Marathi) या सूर्य मोहिमेचा कालावधी 5 वर्षे आहे. चांद्रयान-2 आणि 3 देखील याच अंतराळ केंद्रातून प्रक्षेपित करण्यात आले होते.
चंद्रयान-३ च्या यशस्वी प्रक्षेपणानंतर इस्रोचे पुढील लक्ष्य सूर्य हे आहे. 23 ऑगस्ट 2023 रोजी चंद्रावर चंद्रयान-३ मिशनच्या लँडरचे यशस्वी लँडिंग झाल्यानंतर, (Aditya L1 Information in Marathi) इस्रोचे प्रमुख एस सोमनाथ यांनी सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात सूर्याचा अभ्यास करण्यासाठी आदित्य L1 मिशन सुरू करण्याची घोषणा केली.
Aditya L1 चा उद्देश काय आहे?
Aditya L1 हे भारताचे पहिले सूर्ययान आहे जे पृथ्वीपासून सुमारे 15 लाख किलोमीटर अंतरावर असलेल्या लॅग्रेंज पॉइंट (L1) मध्ये तैनात केले जाईल. या मोहिमेचे प्राथमिक उद्दिष्ट सूर्याचे सर्वात बाहेरील थर, कोरोना आणि त्याचा आंतरग्रहीय अवकाशातील वातावरणावर होणारा परिणाम यांचा अभ्यास करणे आहे.
Aditya L1 चे काही प्रमुख उद्देश खालीलप्रमाणे आहेत (Aditya L1 Information in Marathi):
- कोरोनल तापमान, वेग आणि चुंबकीय क्षेत्राच्या संरचनेसह सौर कोरोनाच्या डायनॅमिक वर्तनाचा सर्वसमावेशक अभ्यास करणे. हे शास्त्रज्ञांना सौर फ्लेअर आणि कोरोनल मास इजेक्शन (CMEs) सारख्या घटनांमागील रहस्ये उलगडण्यास मदत करेल, ज्याचा पृथ्वीच्या अंतराळ हवामानावर महत्त्वपूर्ण परिणाम होऊ शकतो.
- सौर वारा, सौर वादळे आणि इतर सौर घटनांमुळे पृथ्वीच्या वातावरणावर होणारा परिणाम यांचा अभ्यास करणे. हे शास्त्रज्ञांना या घटनांमुळे पृथ्वीच्या हवामानावर होणारे संभाव्य परिणाम अंदाजे लावण्यास मदत करेल.
- सौर वारा आणि इतर सौर घटनांमुळे अंतराळातून पृथ्वीवर येणाऱ्या कणांचा अभ्यास करणे. (Aditya L1 Information in Marathi) हे शास्त्रज्ञांना या कणांच्या पृथ्वीच्या वातावरणावर होणाऱ्या प्रभावांचा अभ्यास करण्यास मदत करेल.
Aditya L1 मध्ये सात पेलोड असतील जे हे उद्दिष्टे साध्य करण्यात मदत करतील. (Aditya L1 Information in Marathi) या पेलोडमध्ये कॅमेरे, स्पेक्ट्रोमीटर आणि इतर उपकरणे समाविष्ट आहेत जी सूर्याचे आणि त्याच्या वातावरणाचे विस्तृत प्रमाणात डेटा गोळा करतील.
Aditya L1 ही एक महत्त्वपूर्ण वैज्ञानिक मोहीम आहे जी आपल्याला सूर्य आणि त्याच्या वातावरणाबद्दल अधिक जाणून घेण्यास मदत करेल. या मोहिमेचे परिणाम आपल्याला पृथ्वीच्या अंतराळ हवामान आणि इतर सौर घटनांशी जुळवून घेण्यास मदत करू शकतात.
Aditya L1 मध्ये कोणते पेलोडस आहेत?
आदित्य L1 मध्ये एकूण 7 पेलोड आहेत ज्यात इंडियन इन्स्टिट्यूट ऑफ़ एस्ट्रोफिजिक्सद्वारे तयार केलेले विजिबल एमिशन लाइन कोरोनाग्राफ (VELC) हे सर्वात महत्त्वाचे पेलोड आहे. (Aditya L1 Information in Marathi) त्यात बसवलेला वैज्ञानिक कॅमेरा सूर्याची उच्च-परिभाषा (HD) छायाचित्रे घेईल, याव्यतिरिक्त हे स्पेक्ट्रोस्कोपी आणि कोरोना/इमेजिंग करण्याचे काम देखील करेल.
- विजिबल एमिशन लाइन कोरोनाग्राफ (VELC)
- सोलर अल्ट्रावायलेट इमेजिंग टेलिस्कोप (SUIT)
- सोलर लो एनर्जी एक्स-रे स्पेक्ट्रोमीटर (SoLEXS)
- हाई एनर्जी एल1 ऑर्बिटिंग एक्स-रे स्पेक्ट्रोमीटर (HEL1OS)
- आदित्य सोलर विंड पार्टिकल एक्सपेरिमेंट (ASPEX)
- प्लाज्मा एनालाइजर पैकेज फॉर आदित्य (PAPA)
- एडवांस्ड ट्राई-एक्सियल हाई रेजोल्यूशन डिजिटल मेग्नेटोमीटर
FAQ’s
1) आदित्य L1 मोहीम काय आहे?
Aditya L1 मोहीम ही भारताच्या अंतराळ संस्था इस्रोने प्रक्षेपित केलेली मोहीम आहे ज्या अंतर्गत सूर्याच्या वातावरणाचा अभ्यास केला जाईल.
2) Lagrangian Point (L1) काय आहे?
Lagrangian Point (L1) हे वस्तूंच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे निर्माण होणारे एक स्थिर बिंदू आहे. L1 पॉइंट हे सूर्य, पृथ्वी आणि पृथ्वीच्या कक्षेच्या केंद्राच्या मध्यभागी आहे. L1 पॉइंट हे पृथ्वी आणि सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे संतुलित आहे, त्यामुळे तेथे वस्तू स्थिर राहू शकते.
3) आदित्य L1 सूर्यापर्यंत कधी पोहोचेल?
आदित्य L1 सूर्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी सुमारे 125 दिवस लागतील. ते सूर्याभोवती प्रभामंडल कक्षेत ठेवले जाईल.
4) आदित्य L1 पृथ्वीपासून किती पुढे जाईल?
आदित्य L1 हे पृथ्वीपासून सुमारे 15 लाख किलोमीटर लांब असेल. हे अंतर सूर्याच्या गुरुत्वाकर्षणामुळे संतुलित असेल आणि त्यामुळे आदित्य L1 स्थिर राहील.
5) आदित्य L1 कधी लाँच होईल?
आदित्य L1 आज म्हणजे 2 सेप्टेंबर 2023 रोजी यशस्वीरीत्या लाँच झालेले आहे.