कलम १४४ ची माहिती मराठी

Kalam 144 in Marathi, अनेकदा आपण कलम 144 बद्दल वाचतो / ऐकतो. त्या बद्दल माहिती कमी प्रमाणात माहिती असते. खूप वेळा तर कलम 144 हे IPC-Indian Penal Code किंवा CrPC- Criminal Procedure Code यांमधील कोणत्या कायद्यात आहे यात देखील जाणकार व्यक्ती गोंधळते.

वाढदिवसाच्या हार्दिक शुभेच्छा काका

आज मुंबईमधे दंडाधिकार्यांनी Omicron च्या पाश्र्वभूमीवर CrPC 144 लागू केले आहेत. या बाबत माहिती सर्वांना समजावी त्यामुळे आजच्या आपल्या Marathi Online च्या लेखात मी  सविस्तर माहिती दिलेली आहे. चला तर मग सुरू करूया. । Kalam 144 in Marathi

कलम १४४ ची माहिती मराठी (Kalam 144 in Marathi)

कोविड-19 प्रकरणांच्या वाढत्या संख्येमुळे, मुंबईमधे आज आणि उद्या (दिनांक 11 व 12 डिसेंबर 2021) फौजदारी प्रक्रिया संहिता, 1973 (CrPC) मधील कलम 144 लागू करण्यात आले आहे. ओमीक्रोन या covid विषाणूच्या प्रकारामुळे CrPC 144 लागू करण्यात आले आहे.

कलम 144 चा वापर अनेकदा दूरसंचार सेवा बंद करण्यासाठी आणि इंटरनेट बंद करण्याचे आदेश जारी करण्यासाठी केला गेला आहे.

कलम (CrPC) 144 काय आहे? (Kalam 144 Meaning in Marathi)

हे कलम भारतातील कोणत्याही राज्याच्या किंवा केंद्रशासित प्रदेशाच्या दंडाधिकार्‍यांना (येथे न्यायिक दंडाधिकारी नसून कार्यकारी दंडाधिकारी आहेत) एका विशिष्ट क्षेत्रात चार किंवा अधिक लोकांच्या एकत्र येण्यास मनाई करणारे आदेश पारित करण्याचा अधिकार देते.

कलम 144 जिल्हा दंडाधिकारी (जिल्हाधिकारी नव्हे), उपविभागीय दंडाधिकारी किंवा राज्य सरकारच्या कोणत्याही कार्यकारी दंडाधिकारी (Executive Magistrate) यांना हिंसा किंवा गडबडीची शंका असल्यास ताबडतोब कायदेशीर प्रक्रिया म्हणून Criminal Procedure Code – CrPC तरतुदी लागू करण्याचा अधिकार देते.

हा आदेश एखाद्या विशिष्ट व्यक्तीच्या विरोधात किंवा सामान्य जनतेच्या विरोधात दिला जाऊ शकतो.

कलम 144 ची वैशिष्ट्ये (Kalam 144 Features Marathi)

हे कलम विशिष्ट अधिकारक्षेत्रात कोणत्याही प्रकारची शस्त्रे ठेवण्यास किंवा देवाणघेवाण करण्यास प्रतिबंधित करते. अशा कृत्यास जास्तीत जास्त (Maximum) तीन वर्षांची शिक्षा होऊ शकते. या कलमांतर्गत जारी करण्यात आलेल्या आदेशानुसार सर्वसामान्यांच्या हालचालींवर बंदी घालण्यात आली असून सर्व शैक्षणिक संस्थाही बंद राहतील.

याशिवाय, या आदेशाच्या कार्यकाळात कोणत्याही प्रकारच्या जाहीर सभा किंवा रॅली घेण्यास पूर्ण बंदी असेल. कायद्याची अंमलबजावणी करणाऱ्या एजन्सींना बेकायदेशीर असेंब्ली विसर्जित करण्यापासून रोखणे हा दंडनीय गुन्हा मानला जातो.

हा विभाग अधिकार्‍यांना क्षेत्रातील इंटरनेट प्रवेश अवरोधित करण्याचा, म्हणजेच इंटरनेट बंद करण्याचा आदेश देण्यासाठी अधिकार देतो.

कलम 144 चा कालावधी (Kalam 144 Duration in Marathi)

या आंतर्गत दिलेला कोणताही आदेश साधारणपणे (Generally) दोन महिन्यांपेक्षा जास्त काळ लागू राहणार नाही.

परंतु, हा कालावधी संपल्यानंतर, संबंधित आदेशाचा कालावधी राज्य सरकारच्या आदेशानुसार आणखी दोन महिन्यांसाठी वाढविला जाऊ शकतो, परंतु त्याची कमाल कालावधी सहा महिन्यांपेक्षा जास्त असू शकत नाही.

पूर्वी लागू असलेले कलम 144 परिस्थिती सामान्य झाल्यावर कधीही हटवता येईल.

कलम 144 आणि कर्फ्यूमधील फरक (Difference Between Kalam 144 and Curfew)

कलम-144, kalam 144 in marathi संबंधित क्षेत्रात चार किंवा अधिक लोकांना एकत्र येण्यास मनाई करते, तर कर्फ्यू अंतर्गत लोकांना विशिष्ट कालावधीत घरातच राहण्याची सूचना दिली जाते. सरकारद्वारा वाहतुकीवरही पूर्ण बंदी घातली जाते.

कर्फ्यू अंतर्गत बाजारपेठा, शाळा, महाविद्यालये आणि कार्यालये बंद असतात आणि केवळ अत्यावश्यक सेवांना पूर्वसूचनेवर काम करण्याची परवानगी आहे.

कलम (CrPC) 144 च्या आदेशाविरोधात

या कायद्यांतर्गत व्यक्तीच्या मूलभूत अधिकारांची पायमल्ली होत असल्याने या कायद्याच्या कलम 144 वर टीका होत आली आहे. मूलभूत हक्कांच्या संरक्षणासाठी न्यायालयात जाण्याचा पर्याय नेहमीच असतो. त्या साठी राज्यघटनेत कलम 32 अंतर्गत सर्वोच्च न्यायालयात तर कलम 226 अंतर्गत राज्याच्या उच्च न्यायालयात जाता येते.

महत्वाचे

कलम 144, kalam 144 in marathi चे अंतिम उद्दिष्ट ज्या भागात सामान्य माणसाच्या दैनंदिन जीवनात व्यत्यय आणण्यासाठी आव्हाने आहेत त्या भागात शांतता राखणे असे आहे.

कलम 144, kalam 144 in marathi हे आपत्कालीन परिस्थितीत मदत करण्यासाठी एक महत्त्वाचे साधन आहे, परंतु त्याचा अयोग्य वापर लोकशाहीला बाधक आहे.

तर माहिती आवडल्यास Comment Box मधे नक्कीच कळवा. धन्यवाद!